Spotkanie szkoleniowe w ramach projektu „Demonstracje” w gospodarstwie hodowlanym utrzymującym bydło ras mięsnych angus czerwony oraz highlander w Kamienicy Polskiej (woj. śląskie).
W dniu 31 maja bieżącego roku, grupa dwudziestu uczniów technikum rolniczego z Żarnowca, z woj. śląskiego, odwiedziła gospodarstwo Joanny Kubary, kierowane przez Romana Walentę, a usytuowane w miejscowości Kamienica Polska, w okolicy Częstochowy. Gospodarstwo to jest zaangażowane w projekt mający na celu utworzenie demonstracyjnych gospodarstw pokazowych, objętych poddziałaniem 1.2 „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, w ramach którego realizowane są demonstracje dotyczące „Nowoczesnych technologii chowu i hodowli bydła ras mięsnych”. Operacja ta jest wspófinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW).
Bezpośrednimi wykonawcami projektu są Instytut Zootechniki PIB oraz wojewódzkie Ośrodki Doradztwa Rolniczego, w tym przypadku Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach. Wraz z Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, wspomniane ośrodki utworzyły konsorcjum w celu realizacji tego projektu.
Tematyka demonstracji prowadzonej w gospodarstwie dotyczy „Wykorzystania innowacyjnych technologii w produkcji wołowiny na przykładzie ekstensywnej hodowli bydła”. Stanowi ona jedną z części cyklu demonstracji, które mają na celu utworzenie modelowych gospodarstw wyposażonych w innowacyjny sprzęt wspierający precyzyjną i bezpieczną obsługę zwierząt. Gospodarstwo specjalizuje się w hodowli ekstensywnej, rzadko spotykanych w Polsce ras bydła – angus czerwony i highland, a funkcjonuje jako ekologiczne gospodarstwo rolne. Podczas pierwszej wizyty uczestnicy zostali oprowadzeni po budynkach inwentarskich, zaprezentowane zostały pastwiska oraz infrastruktura, szczegółowo omówiono charakterystykę stada oraz wyposażenie parku maszynowego.
Fot. 1-2. Zwiedzanie pastwisk w gospodarstwie
Gospodarstwo obejmuje około 56 ha użytków zielonych, w tym 54 ha są w strefie ONW I, a 2 ha w strefie ONW II. Każda kwatera jest ogrodzona elektrycznie, a poidła są podłączone do studni. Od kwietnia do listopada zwierzęta przebywają na pastwiskach przez całą dobę. W sezonie zimowym zwierzęta przebywają w przestronnej, dobrze wentylowanej oborze. Na ściółce utrzymywanej znajduje się jedna obora dla krów z cielętami oraz dwie wiata dla jałówek, młodzieży i opasów. Stado obejmuje około 84 czystorasowych zwierząt, z czego większość jest objętych kontrolą użytkowości mięsnej prowadzonej przez PZHiPBM. Krowy obecne w stadzie charakteryzują się długowiecznością, a poziom brakowania jest niski, głównie wynikający z przypadków losowych lub jałowości związanej z wiekiem zwierząt. Zwierzęta obu utrzymywanych w stadzie ras są odporne na niekorzystne warunki środowiskowe. Są również długowieczne i dobrze przystosowane do warunków żywieniowych w systemie ekstensywnym.
Fot. 3-4. Bydła na pastwisku i w obszarze zadrzewień
Stado w gospodarstwie jest żywione wyłącznie paszami objętościowymi. Latem zwierzęta mają dostęp do pastwisk, a zimą są karmione sianokiszonkami i sianem łąkowym. Wśród dobrych praktyk stosowanych przez rolnika należy również wymienić wykorzystanie zadrzewień na pastwiskach, z których zwierzęta korzystają w okresie upałów, rotacyjne użytkowanie łąk i pastwisk, zapewnienie doskonałych warunków dobrostanowych i przeciwdziała stresowi termicznemu. Dodatkowo, nowo narodzone cielęta są monitorowane pod względem higieny i stanu zdrowotnego.
Demonstracja prowadzona w gospodarstwie ma na celu pokazanie racjonalnej gospodarki pastwiskami w kontekście występowania okresowych suszy i niedoborów paszy. Właściciel gospodarstwa stawia sobie za zadanie rozwijanie innowacyjnych metod i narzędzi, które pomogą w precyzyjnej i bezpiecznej obsłudze zwierząt. W ramach demonstracji planowany jest zakup i wyposażenie gospodarstwa w nowoczesne urządzenia, w tym poskrom z wagą inwentarzową, system elektrycznych łatwo przenośnych wygrodzeń kroczących do wydzielania mniejszych przestrzeni na wypasanych kwaterach, izolowane poidło przeznaczone do nowobudowanej obory lub pastwisk oraz system mikrochipów służących do monitorowania temperatury ciała zwierząt i ich przemieszczania zarówno w budynkach, jak i na pastwiskach.
Fot. 5-6. Uczestnicy szkolenia podczas zajęć teoretycznych
Dr inż. Bartosz Szymik z Zakładu Hodowli Bydła IZ PIB przedstawił uczestnikom spotkania szczegóły dotyczące celu prowadzonej demonstracji oraz jej zakresu. Podkreślił znaczenie zatrzymywania wody na trwałych użytkach zielonych oraz konieczność pomiarów wydajności pastwisk. Razem z opiekunką gospodarstwa z ramienia ODR w Częstochowie, Olgą Susek, przeprowadził również część stacjonarną wykładów, która odbyła się po przerwie na kawę i ciastko na terenie gospodarstwa. Podczas wykładów uczestnicy pierwszego spotkania demonstracyjno-szkoleniowego zapoznali się z charakterystyką poszczególnych ras bydła, ich predyspozycjami do produkcji, wymaganiami żywieniowymi, systemami utrzymania bydła mięsnego, programami zarządzania stadami oraz zasadami bezpiecznej pracy i obsługi zwierząt. Hodowcy aktywnie dyskutowali na temat rozrodu swoich zwierząt, terminów krycia, krzyżowania towarowego i odchowu cieląt. Szkolenie zakończyło się wspólnym obiadem.