Wizyta hodowców z województwa lubuskiego w gospodarstwie demonstracyjnym w Przyczynie Górnej w ramach poddziałania 1.2. „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych” realizowanego w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 w zakresie „Nowoczesnych technologii chowu i hodowli bydła ras mięsnych”.
Szkolenie rolników z województwa lubuskiego w gospodarstwie demonstracyjnym w miejscowości Przyczyna Górna, stanowi część realizacji poddziałania 1.2 „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, dotyczącego nowoczesnych technologii chowu i hodowli bydła mięsnego. Operacja ta jest wspófinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW).
Tematem demonstracji realizowanym w gospodarstwie Ośrodka Hodowli Zarodowej Osowa Sień w Przyczynie Górnej w województwie lubuskim było „Wykorzystanie trwale wygrodzonego sektora pastwiskowego w całorocznej poprawie dobrostanu bydła mięsnego” Celem demonstracji, która będzie odbywała się podczas trzech spotkań w obiekcie, jest pokazanie efektywnego zarzadzania stadem bydła mięsnego z wykorzystaniem trwale wygrodzonego sektora pastwiska jako okólnik letni i zimowy. Dodatkowo wskazanie możliwości zwiększenia tempa opasu bydła poprzez wykorzystanie prawidłowo zbilansowanych dawek pokarmowych oraz podwyższonego dobrostanu bydła w systemie wolnostanowiskowym na głębokiej ściółce.
Jest to kolejne spotkanie w gospodarstwie specjalizującym się w hodowli czystorasowego bydła mięsnego rasy limousine. Początek hodowli sięga 2016 roku, kiedy to sprowadzono do gospodarstwa pierwsze 15 sztuk jałowic cielnych z krajowej hodowli, a rok później dodatkowo zakupiono kolejne 15 sztuk – już z hodowli francuskiej. Obiekt hodowlany znajduje się w miejscowości Jędrzychowice (powiat wschowski), gdzie do dyspozycji jest około 10 ha pastwisk i dwa budynki inwentarskie. Bydło utrzymywane jest w okresie sezonu pastwiskowego (od maja do listopada) na wydzielonych kwaterach, w godzinach od 6.00 do 18.00 lub całodobowo na trzech kwaterach o wielkości od 2,5 do 3 ha. Zwierzęta mają swobodny dostęp do obory głębokiej na słomie. Wypasane są krowy mamki z cielętami, jałówki cielne oraz buhaje. Pastwiska utworzone na gruntach ornych, będących własnością gospodarstwa. Odległość pastwisk od gospodarstwa nie przekracza 100 metrów, co jest bez wątpienia bardzo dużym atutem tej hodowli. W okresie zimowym zwierzęta utrzymywane na pastwisku zimowym z nieograniczonym dostępem do obory wolnostanowiskowej na głębokiej ściółce. Żywienie całoroczne oparte o grupy żywieniowe i obejmujące TMR. Pasza zadawana jest raz dziennie. Odbywa się krycie haremowe, sezonowe w oparciu o dwa buhaje wymieniane w stadzie co 5 lat, a pochodzące z hodowli zarodowych. Krycie następuje od maja do sierpnia, natomiast porody w 50% odbywają się w sposób naturalny, bez pomocy obsługi, w styczniu i lutym.
Fot.1.-2. Bydła rasy LM na pastwisku.
Gospodarstwo od wielu lat sukcesywnie realizuje własny program hodowlany dla stada, co spowodowało, że co roku przybywa wartościowych samic do remontu stada, jak również niewielka ilość potomstwa kierowanego do sprzedaży. Demonstracja, która rozpoczęła dnia 14 czerwca 2023 roku cykl spotkań z rolnikami, składała się z części teoretycznej, a następnie praktycznej. W części teoretycznej Prezes Hodowli Zwierząt Zarodowych Osowa Sień Jan Pabierowski nie tylko powitał kursantów, ale także opowiedział o wieloletniej działalności ośrodka, planach na przyszłość i perspektywach dalszego rozwoju hodowli bydła rasy limousine.
Fot. 3. Prezes HZZ Osowa Sień.
Następnie poruszono temat organizacji hodowli oraz rozrodu w gospodarstwie, szczególnie zwracając uwagę na praktyczne aspekty poprawienia płodności i zdrowotności zwierząt. W tej części spotkania zaprezentowano także główne zagadnienia odnośnie hodowli bydła mięsnego, które zostały omówione przez pracownika Instytutu Zootechniki PIB – opiekuna naukowego demonstracji dr. hab. Piotra Wójcika, prof. IZ PIB. Omówiono temat racjonalnego i monitorowanego wypasu bydła na małoobszarowych kwaterach, zabiegów pielęgnacyjnych i konieczności ich renowacji. Zwrócono uwagę na rolę pastwisk w utrzymaniu wysokiej zdrowotności zwierząt, szczególnie w przypadku, gdy zasadnicze żywienie odbywa się w oparciu o pasze objętościowe podawane w postaci TMR. Prowadzący omówił ważną rolę nieograniczonego dostępu do wody oraz całodobowego monitoringu warunków mikroklimatycznych na pastwisku i w oborze. Przedstawiono temat stresu termicznego i skutków jego występowania w aspekcie poprawy dobrostanu bydła mięsnego oraz w następstwie jego większego poboru wody przez zwierzęta. Odniesiono się do aspektu skutków zdrowotnych i ekonomicznych w przypadku wystąpienia stresu termicznego i roli obszarów zacienionych (drzewostan w strefie wypasu) w poprawie warunków dobrostanowych zwierząt.
Fot. 4.-5. Naturalne zadrzewienia jako osłona przed stresem termicznym na pastwisku.
W ramach dyskusji omówiono także tematykę doboru ras mięsnych, metod krzyżowania i efektów produkcyjnych takich działań. Zaprezentowano nowe, innowacyjne rozwiązania stosowane w hodowli bydła mięsnego, jak: chipowanie, bolusy, detekcja zdrowotności, monitoring stresu termicznego, itp. a także ważny aspekt zasad bezpiecznej pracy z bydłem mięsnym. Wskazano na możliwości obecnie stałego monitoringu zwierząt poprzez zastosowanie wspomnianych chipów podskórnych u bydła z opcją pomiaru temperatury, jak również system oceny zabrudzenia zwierząt oraz system oceny kondycji zwierząt.
Fot. 6. Modele chipów oraz transponder.
W części praktycznej odbywającej się już gospodarstwie w Jędrzychowicach, zwiedzając kolejne kwatery do wypasu bydła, jak również obserwując samo stado pasące się na pastwiskach, uczestnicy poznali metody skutecznego i taniego trwałego wygradzania pastwisk, roli systemów wygrodzeń kroczących, system pojenia bydła i zadawania pasz typu TMR bezpośrednio na kwaterach. W dyskusjach przewijał się także temat zbliżającej się suszy, metod przeciwdziałania jej, wpływu na planowanie pastwisk i metod pojenia bydła podczas wypasu. Rozmawiano o małej retencji i konieczności gromadzenia wody opadowej. Po zapoznaniu się z gospodarstwem uczestnicy demonstracji ponownie spotkali się na sali wykładowej w Przyczynie Górnej, gdzie mogli podyskutować z opiekunami projektu na temat kolejnych spotkań w tym zakresie.
Fot. 7.-8. Uczestnicy projektu demonstracje na terenie gospodarstwa podczas szkolenia.