Wizyta rolników z województwa śląskiego w gospodarstwie demonstracyjnym, w miejscowości Kamińsko, stanowi część realizacji poddziałania 1.2 „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych”, w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, dotyczącego nowoczesnych technologii chowu i hodowli bydła mięsnego. Operacja ta jest wspófinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW).
Jej głównym celem jest promowanie nowoczesnych technologii chowu i hodowli bydła mięsnego, a gospodarstwa demonstracyjne, które biorą udział w programie, znajdują się w różnych regionach Polski i mają indywidualnie dostosowane cele hodowlane i produkcyjne, odpowiadające ich specyficznym potrzebom.
Jednym z priorytetów szkoleń jest pokazanie właściwego prowadzenia gospodarstwa hodowlanego, monitorowanie wartości użytkowej oraz hodowlanej stad bydła mięsnego, którą prowadzi Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego we współpracy z Instytutem Zootechniki – Państwowym Instytutem Badawczym.
Głównym tematem demonstracji, przeprowadzanej w gospodarstwie w Kamińsku w dniu 12 czerwca 2023 roku, była „Optymalizacja wydajności produkcji wołowiny poprzez dobór rasy oraz monitorowanie procesu produkcyjnego”. Wybór tego konkretnego gospodarstwa nie był przypadkowy, ponieważ zamierzano zaprezentować sprawdzone w praktyce rozwiązania oraz wskazać nowe technologie usprawniające prowadzenie gospodarstwa utrzymującego bydło mięsne. Działania te mają zmierzać do maksymalizacji zysków z prowadzonej działalności. Dodatkowo, ze względu na przyjęty model produkcji oparty na wypasie zwierząt na pastwiskach, narażonych na duże nasłonecznienie i wysokie temperatury, istotnym celem demonstracji było przedstawienie nowoczesnych metod zarządzania nim. Gospodarstwo prezentuje innowacyjne techniki monitorowania temperatury ciała bydła oraz warunków termicznych zarówno podczas wypasu na pastwiskach, jak i podczas pobytu zwierząt w budynkach inwentarskich.
Zwiedzane gospodarstwo znajduje się w miejscowości Kamińsko, na terenie gminy Przystajń, w powiecie kłobuckim (województwo śląskie). Jest to gospodarstwo rodzinne, konwencjonalne, które częściowo funkcjonuje na terenach parku parku krajobrazowego „Lasy Nad Górną Liswartą”, a jego właścicielką jest Dżesika Grabińska. Całkowita powierzchnia gospodarstwa wynosi około 94 ha, z czego 61 ha stanowią grunty orne, a 39 ha to użytki zielone, w tym pastwiska, łąki i trawy na polach uprawnych. Właścicielka prowadzi hodowlę bydła rasy limousine, obejmujące wszystkie kategorie wiekowo-hodowlane bydła a oparte na grupie około 140 krów matek. W stadzie prowadzona jest ścisła kontrola pochodzenia, a dobór osobników do rozrodu opiera się na buhajach o wysokiej wartości genetycznej. Oprócz hodowli opasowej, gospodarstwo sprzedaje również wartościowe buhaje hodowlane. Właścicielka często bierze udział w wystawach hodowlanych zarówno na szczeblu krajowym, jak i lokalnym. Stado podlega kontrolom dotyczącym wartości użytkowej mięsa, które są przeprowadzane przez Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego oraz Instytut Zootechniki PIB w Balicach.
Jak wcześniej wspomniano, w żywieniu zwierząt praktycznie wyłącznie wykorzystuje się pasze pochodzące z trwałych użytków zielonych. W okresie letnim, wszystkie grupy zwierząt są karmione trawą z pastwisk oraz słomą. Z kolei zimą stosuje się TMR (kiszonka z kukurydzy, kiszonka z lucerny, sianokiszonka oraz słoma). Paszę treściwą (poekstrakcyjną śrutę rzepakową) dodaje się jedynie dla starszej młodzieży jako źródło białka. Oczywiście, niezależnie od pory roku, codzienne dawki pokarmowe są suplementowane niezbędnymi dodatkami mineralno-witaminowymi, pastewną kredą, buforami, itp. W okresie letnim, krowy mamki z cielętami oraz jałówki cielne wypasane są w systemie dziennym, natomiast jałówki w wieku od 0,5 do 1,5 roku są utrzymywane w oborze w systemie półotwartym z nieograniczonym dostępem do wydzielonego okólnika. Po zakończeniu sezonu pastwiskowego wszystkie wymienione grupy zwierząt są utrzymywane w systemie półotwartym w oborze, zapewniającym całodobowy dostęp do pastwiska zlokalizowanego nieopodal obory. Zwierzęta podczas wypasu mają również dostęp do naturalnych osłon, takich jak krzewy i zadrzewienia na pastwiskach. Te naturalne elementy nie tylko stanowią schronienie przed deszczem i wiatrem, ale również mają pozytywny wpływ na dobrostan i samopoczucie zwierząt w trakcie sezonu oraz przeciwdziałają stresowi termicznemu.
Gospodarstwo w Kamińsku ma również świadomość znaczenia ochrony środowiska i zrównoważonego gospodarowania zasobami naturalnymi. W ramach częściowych działań proekologicznych stosuje się praktyki mające na celu minimalizację negatywnego wpływu na środowisko. Wprowadzono odpowiedni system utrzymania zwierząt, aby maksymalnie wykorzystać właściwości trwałych użytków zielonych, co przyczynia się do redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Gospodarstwo stanowi przykład udanej hodowli bydła mięsnego, która łączy innowacyjne metody zarządzania stadem z zrównoważonym wykorzystaniem zasobów naturalnych. Dzięki temu, miejsce to staje się wartościowym miejscem demonstracyjnym dla rolników z województwa śląskiego, którzy poszukują nowoczesnych rozwiązań w hodowli bydła i produkcji wołowiny.
W pierwszym szkoleniu, w ramach projektu, uczestniczyli rolnicy utrzymujący bydło mięsne jak i przyszli hodowcy. Oprócz właścicielki gospodarstwa, w spotkaniu brała udział także opiekunka gospodarstwa ze Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego Marta Ćwięk oraz dr inż. Bartosz Szymik z Instytut Zootechniki PIB, będący opiekunem naukowym gospodarstwa. Opiekun z ŚODR przedstawił charakterystykę gospodarstwa, a następnie właścicielka przekazała bardziej szczegółowe informacje na temat swojego gospodarstwa, prezentując osiągnięcia oraz praktyczne aspekty hodowli bydła rasy limousine. Częścią spotkania było również zwiedzanie gospodarstwa, budynków oraz wizyta na pastwisku. Podczas demonstracji uczestnicy wysłuchali wykładu na temat hodowli bydła mięsnego. Przedstawiono informacje dotyczące innych ras bydła mięsnego i ich przydatności do produkcji wołowiny kulinarnej. Słuchacze zapoznali się z najczęściej spotykanymi rasami bydła mięsnego hodowanymi w Polsce oraz ich cechami, predysponującymi je do różnych form użytkowania i opasu. Opiekun naukowy dr inż. Bartosz Szymik zaprezentował sprzęt, niezbędny do realizacji demonstracji w Kamińsku oraz znaczenie jego w nowoczesnym modelu prowadzenia gospodarstwa.
W ramach demonstracji właścicielka gospodarstwa omówiła działania mające na celu optymalizację wykorzystania dostępnych pastwisk w zwiedzanym obiekcie. Zaprezentowano także planowane na ten rok działania: ocena wydajności pastwisk oraz instalacja przenośnych wygrodzeń elektrycznych, umożliwiających łatwe i szybkie wydzielanie kwater na pastwisku. Celem zastosowania ich jest zwiększenie wydajności pastwisk i pełne wykorzystanie dostępnych kwater do wypasu. W ramach demonstracji szczególną uwagę zwracano również na warunki utrzymania i monitorowanie zdrowia zwierząt zarówno na pastwiskach jak i w oborach. Kontrola obejmuje monitorowanie występowania stresu termicznego, który może mieć istotny wpływ na dobrostan i przyrosty masy ciała zwierząt. W tym celu wykorzystuje się innowacyjne rozwiązania monitoringu oparte o chipowanie bydła.
Projekt „Demonstracje” zakłada trzy wizyty rolników, które odbywają się w trakcie normalnej produkcji w sezonie pastwiskowym. Ten wieloetapowy proces obserwacji umożliwia dokładne monitorowanie warunków utrzymania zwierząt oraz zmian w ich zdrowiu i dobrostanie w różnych okresach. Spotkanie z hodowcami zakończyło się dyskusją, w trakcie której poruszono wiele kwestii związanych zarówno z hodowlą bydła mięsnego, jak i trudnościami wynikającymi z prowadzenia gospodarstwa.